woensdag 26 december 2012

Uit: Vensters op Oost-Groningen: Bourtange (5)

Bourtange

Het Vestingplaatsje Bourtange is redelijk bekend. We gaan er ongeveer één keer per jaar heen om wat rond te wandelen. Bij de Sikkepit (website Sikkepit ) wat lekkers kopen, in de vesting een ijsje eten.

Vriese Poort
In de afgelopen jaren is er hard gewerkt aan het gebied buiten de wallen. Op een wat achtergelegen plek aan de Redouteweg staat weer een geel venster. We waren daar nog nooit geweest, voor ons dus ook weer een verrassing.






Vroeger was dit een moeras. Om de waterstand te regelen werd er een sluisje aangelegd. Dit is misschien wel het kleinste sluisje dat ik ooit gezien heb.



En daar is de Soldatendijk. Daar moeten we later maar eens helemaal overheen lopen.





Het leuke is, dat we ook al eens aan de andere kant geweest zijn, op één van onze zoektochten naar grenspalen. Bij Abeltjeshuis de grens over en dan meteen links een wandelpad op. (Abeltjeshuis was een boerderij annex herberg aan de heirweg van Groningen naar Münster). Er staan er een aantal, waaronder deze:

Er staat R(espublica) B(elgica) F(oederata)


Aan de andere kant staat Ep(iscopatus) M()onasteriensis (Bisdom Münster). We zagen ook dit:


Dat zou dan de andere kant van de dijk kunnen zijn. Met een informatief stukje steen:


Zoals gebruikelijk leidt een kort bezoek tot plannen voor de toekomst: nog eens kijken,verder wandelen, etc. Maar voor vandaag was het genoeg.

Meer informatie over de Redoute
over Bourtange:: klik hier

Bourtange ligt in de gemeente Vlagtwedde, Groningen
Foto's: A.B. van der Ploeg en P.M. van der Ploeg

maandag 24 december 2012

Kerstwens

Op de dag na Sinterklaas begint voor ons de mooiste tijd van het jaar.

Eerst worden alle dozen en bakken van zolder gehaald.
Het kerstservies; deels van mijn moeder geweest, deels zelf gekocht en een paar bordjes kregen we van onze oudste zoon. In en op de schalen komen lekkernijen, die we zelf bakken, nieuwe recepten en van huis uit meegekregen recepten: traditie.



We hebben ook een kleiner kerstservies: gekocht in Willemstad, op een dagje uit met (schoon)zus en zwager, die inmiddels in het buitenland wonen. Het was donker en waterig koud: goede herinneringen.
Voor het raam van de voordeur een door mijzelf geborduurde beer. Ik had van alles voor mijn zussen geborduurd als Sinterklaascadeau en vond dat zo leuk dat ik er nog één voor mezelf in elkaar naaide: familiegeschiedenis.



Dit kerkje staat in de vensterbank; gekocht in Dinant, op een herfstvakantie met onze jongens. meer herinneringen!



 En dit kerkje kochten we bij Jan, de bloemist, waar onze oudste stage liep. Jan is geëmigreerd naar Noorwegen. Schoolvoorbeeld van de Nederlanders die met hun jonge kinderen naar Skandinavië verhuizen: tijdsbeeld.


En zo kan ik doorgaan. Aan bijna alles zit een verhaal, een herinnering. Aan wie het gaf, of waar we het kochten, of wat er in dat jaar gebeurde. Geboorte, ziekte, overlijden, het is allemaal voorbij gekomen. We zijn er nog, en er wordt weer een jaar bijgeteld. 
De rijkdom zit niet in de spullen op zich, maar in alles waar ze voor staan. Dat is voor ons de essentie van Kerst.
Licht, warmte, traditie, contact met degenen die je lief zijn, vreugde, bezinning, je leven kleur en inhoud geven.

En zo ook, voor een ieder die dit leest: Fijne kerstdagen en een heel goed Nieuwjaar!

zondag 23 december 2012

Uit: Vensters op Oost-Groningen Zeven Bruggetjes (4)

Zeven Bruggetjes

Langs het Stadskanaal, dat is het kanaal dat loopt van Wildervank via Stadskanaal (de plaats) tot Ter Apel, staat ietwat van de weg geplaatst, een geel venster.


Dit is het Stadskanaal. Plannen om het kanaal te graven kregen vorm in 1765 en in 1856 werd Ter Apel bereikt. Bij zo'n onafzienlijk lang kanaal denk ik altijd aan de mensen die dit gegraven hebben. Met een schop en een kruiwagen werd heel Nederland dooraderd. Onvoorstelbaar. Zeker als het weer is zoals vandaag: donker, nat, koud.


Daar staat 'ie. Dit venster richt de aandacht op de vele zijkanalen die op zo'n hoofdkanaal uitkwamen. In eerste instantie voor de afvoer van de gestoken turf, later voor het transport van landbouwgewassen.


zijtak

Zo ziet Oost-Groningen er ook uit: vlak, de horizon ver weg. En in deze tijd van het jaar niet geschikt voor de wat somber ingestelde medemens.



Vele van die zijkanalen zijn inmiddels dichtgegroeid of gedempt. Dat gaat vrij snel, als je de boel niet goed bijhoudt:



Maar in dit stukje veenkolonie zijn nog wat oude landschapselementen bewaard gebleven: zeven bruggetjes op een rij:



Het zijn er echt zeven, ik heb ze geteld. Er loopt een fietspad, dus volgend jaar in mei of juni gaan we daar fietsen. Het is er dan prachtig: fris groen op het veld, de bermen vol bloemen, leeuwerikken in de lucht. Zonder dit project had ik van dat fietspad geen weet gehad. Weer wat geleerd. Op naar de volgende!

Zeven Bruggetjes ligt tussen de Veendam en Stadskanaal, Groningen
Foto's: A.B. van der Ploeg en P.M. van der Ploeg








donderdag 20 december 2012

Eetpatronen: nog eens Saroma

Saroma: de volgende generatie

Al eerder heb ik over Saroma geschreven (zie 21-09-2012), dat maakte nogal wat herinneringen los bij mensen. Jeugdherinneringen, om precies te zijn, zoals ik ze zelf ook had.
Toen mijn eigen kinderen opgroeiden, deed ik mijn best hen hetzelfde te bieden. Zelf Saroma-smaakje uitzoeken én zelf kloppen. Daartoe had ik een handige handmixer. Een plastic kan met verdeling en een draaimechanisme, dat ook met kleine handjes werkte: een kind kon de pudding doen. Helaas was de mixer in de loop der jaren uit het zicht verdwenen. Dan maar een nieuwe kopen, hoe veel kan zo'n ding kosten? Foute vraag! Waar kun je zo'n ding krijgen, dat bleek de kwestie!
Bij de reguliere huishoudartikelen-afdelingen en -winkels kwam ik hem niet tegen. Weken lang was ik op zoek. Bij De Klomp wisten ze me te vertellen dat ze vroeger uit Tsjechoslowakije kwamen. Toen kwam zoonlief in aktie, en ja hoor, enige tijd later kreeg ik een doos uit Tsjechië, mét mixer en koek en een handgebreide shawl.
Dankzij internationale samenwerking toch een blog over Saroma!

vandaag vanille

                                                                                                                                                                       

 
melk in de kan






Saroma-mix erbij..
Nu komt de truc! Het deksel met de vleesvorkhaken....


En draaien maar. Een minuut lang, of twee keer dertig tellen, als je broertje ook wil mixen.









En klaar is de pudding. Onze oude mixer mengde niet zo goed, dus had je vaak een soort klontjes. Die vonden de jongens extra lekker. Deze doet het echter perfect, een egale, romige pudding die we straks gaan opeten.

Tot slot een afbeelding van ultieme Saroma-nostalgie.




Een oplettende lezer had nog échte Saroma-glazen. Kennelijk kon je die middels zegeltjes bij elkaar sparen .Nooit van het bestaan geweten. Dat een eenvoudig puddingpoedertje zoveel teweeg kan brengen. Daar zou je een reclame-spot van kunnen maken.




maandag 17 december 2012

Uit: Vensters in Oost-Groningen Smeerling (3)

Smeerling

Zolang wij hier wonen, komen we regelmatig in Smeerling. In de loop der jaren is het landschap veranderd, van overwegend agrarisch in natuur.



De Ruiten Aa kronkelt als vanouds.


Dit is deels een open, deels een coulissenlandschap, waar je vossensporen vindt en de Wielewaal hoort. Heggen en boomsingels omzomen de velden.


 De bomen zijn oud, de natuur is "nieuw" en de combinatie is wonderschoon, het hele jaar door.




 Ook hier staat een geel venster.





We kennen de weg daar. Er zijn korte blokjes om, maar natuurlijk zijn ook langere wandeltochten mogelijk. Natuurmonumenten heeft het beheer en heeft de wandelmogelijkheden in kaart gebracht.
wandelroute? Klik hier!

Smeerling heeft ook een aantal monumentale boerderijen, van het Westerwoldse type, uit de 17de en 18de eeuw. Ze liggen mooi bij elkaar gegroept.





Twee aanbevelingen: doe stevige schoenen aan, of laarzen. In de winter is het aanwezige Theehuys gesloten gesloten. In het naburige Onstwedde zijn op zondag de meeste, zo niet alle horecagelegenheden dicht. In Vlagtwedde, ook vlakbij, is op zondag wel het een en ander open.

Smeerling ligt in de gemeente Stadskanaal, Groningen
Foto's: A.B. van der Ploeg en P.M. van der Ploeg

zondag 16 december 2012

Uit: Vensters in Oost-Groningen Ter Borg (2)

Ter Borg

Nu het jaar op zijn eind loopt wordt het tijd om wat puntjes op verschillende i's te zetten.
Om te beginnen maar eens verder met de Vensters op Oost-Groningen.
Tussen Sellingen en Ter Apel ligt het buurschap Ter Borg. Er ligt een mooi heidegebied, waar het goed wandelen is.
bijvoorbeeld deze tocht

Het is misschien handig om te weten dat er géén honden mee mogen, dit in verband met de aanwezigheid van grazers.




Een eindje wandelen en daar doemt het venster al op. Het is nog maar halverwege de middag, maar het wordt nu eenmaal vroeg donker in november.




doorkijkje van de ene kant



doorkijkje van de andere kant




Kijk, de maan.
En ook hier is het een vreemde ervaring, zo'n gele rechthoek, midden in het landschap.



Ter Borg bestaat verder uit een aantal monumentale boerderijen.




De boerderijen (en een schaapskooi) zijn aan de Borgerweg gelegen.
Er zijn verschillende verklaringen over de naam: er zou een borg gestaan hebben, óf er zou heel vroeger al een familie Borg gewoond hebben, die hun naam aan de streek hebben gegeven, óf de familie Borg is naar de streek vernoemd, daarbij zou Borg voor "berg" staan.  Het landschap is inderdaad wat glooiend, maar berg is wel erg optimistisch verwoord. Toch is het zeker de moeite waard om hier te wandelen en te fietsen, met of zonder venster.


Ter Borg ligt in de gemeente Vlagtwedde, Groningen
Foto's: A.B. van der Ploeg en P.M. van der Ploeg


woensdag 5 december 2012

Uit: Vensters in Oost-Groningen: Ter Apel (1)

Her en der in Oost-Groningen zijn geel gespoten metalen kaders geplaatst. Het ontwerp is gebaseerd op de bekende omslagen van National Geographic Magazine. Een mooi project dat nu op zijn einde loopt.
Voor meer over het project klik hier

Voordat ze weer weg zijn, wilden we ze nog eens allemaal bij langs.
We zijn begonnen in Ter Apel; daar komen we de laatste tijd regelmatig omdat er veel te zien is. Prachtige villa's, mooie natuur, een bijzonder vogelpark en natuurlijk het klooster.
Daar staat dan de eerste:



Het werkt echt, als je er doorheen kijkt zie je een stukje van de wereld op zichzelf. Op een foto werkt het nog sterker.



Eén van de factoren die het klooster zo mooi maakt is natuurlijk de omgeving. Zoals het verscholen ligt in het bos....

donkere novembermiddag....


Stel je voor, dat je weken had gelopen, en daar doemde het dan op. Niet in één keer, maar langzaam, tussen de bomen, zie je steeds meer.



Aan de buitenkant is de bouw- en sloopgeschiedenis goed af te lezen.



Zo'n kloostercomplex was in feite een dorp op zich. Veel bijgebouwen, waaronder een brouwhuis en een bakhuis.

bijgebouwtje


In dat bakhuis werd, neem ik aan, voornamelijk brood gebakken. Maar, vroeg ik me toen opeens af, waar kwamen al die bakstenen vandaan? Werden ze aangevoerd? Werden ze in de buurt gebakken? En zo ja, waar was dan de benodigde klei? Werd die misschien met schepen aangevoerd? Ik zocht naar een geologische kaart. Lang leve internet want kijk:

kaart
(bron: Stichting Wetenschappelijke Atlas Nederland)

Klei! Tenminste, dat denk ik. En ik maar in de verondersteling leven dat er alleen maar zand en veen is in die streek. Kom ik er al bijna 50 jaar, leer ik toch weer wat nieuws.



Over de binnenkant van het klooster een volgende keer, want ook dat is een bezoekje waard
Tegenover het klooster ligt Het Boschhuis, waar we heerlijke taart hebben gegeten. Je kunt er ook overnachten.


Links:
http://www.wonderwereld.nl/ 
http://www.kloosterterapel.nl/nl/ 
http://hotelboschhuis.nl/


Ter Apel ligt in de gemeente Vlagtwedde, Groningen
Foto's: A.B. van der Ploeg, P.M. van der Ploeg en van Aag zelf.

zaterdag 1 december 2012

gevonden voorwerp (3): tut

Zielig?

Het is al weer meer dan een jaar geleden dat ik op een camping bij Stadtkyll deze tut vond. Ik legde hem op een paaltje bij het toiletgebouw: daar komt iedereen toch wel een keer langs. En maakte een foto. Ik dacht erover een serie met het thema "zielig" te maken. Zo'n verloren tut past daar perfect in. Zielig voor het kindje dat zijn/haar tut kwijt is. Zielig voor de jonge ouders; niets is zo slopend als een verstoorde nachtrust door een in-verdrietig kindje (ik denk dat elke ouder zich wel zo'n geval kan herinneren). Zielig voor de tut die een nacht in het gras in de vrieskou had doorgebracht.



Stel je voor dat de tut gevonden is. Kindje blij, papa en mama blij. Niks zielig. Gelukkig maar.

vrijdag 30 november 2012

Uitgelezen: Het Rode Huis (25)

Mark Haddon: Het Rode Huis
In de Guardian staat een zeer geschikte boekbespreking.
klik hier


Ik heb de Nederlandse vertaling in ongeveer twee ademtochten uitgelezen. Wat dat betreft alles dik in orde.
Het boek is opgedeeld in acht hoofdstukken: te beginnen met Vrijdag, de dag waarop twee gezinnen naar hun vakantiebestemming reizen. Richard rijdt met vrouw en stiefdochter met de auto; zijn zus Angela met man en kinderen komen met de trein.
Broer en zus hebben elkaar naar aanleiding van het overlijden van hun moeder voor het eerst sinds jaren weer ontmoet. Richard heeft vervolgens een vakantie-cottage gehuurd om daar een week met elkaar door te brengen.
Het laatste hoofdstuk is ook Vrijdag getiteld, de week is voorbij.
Tijdens elke afzonderlijke dag worden de personages gevolgd bij hun bezigheden, steeds verandert dus het gezichtspunt. Wat zijn de zwakheden van deze familieleden, wat zijn hun geheime dromen? Waarom zijn ze zoals ze zijn, en wat weten ze van elkaar en van zichzelf? Enige gekte is niemand vreemd, toch lijkt iedereen binnen de marges van "normaal" gedrag te blijven.Tot op het einde; dan komt een diepe stoornis aan de opppervlakte. Vervreemdend is het, dat het boek is afgelopen als je net begint te begrijpen wat er met sommige hoofdpersonen aan de hand is. Zoiets als "we zijn maar net begonnen, en nu is het boek al uit".
Mark Haddon getuigt opnieuw van inzicht in de menselijke natuur, of hij nu een jongetje van 8 beschrijft, voor wie de wereld nog magisch is, of een bijna volwassen meisje, dat worstelt met haar geloof en haar seksuele geaardheid.
Hij raakt onderwerpen als pesten via social media, alcoholisme en overspel bijna terloops aan; toch is het zonneklaar wat een enorme impact zulke zaken hebben op een mensenleven. Een kundig schrijver, trefzeker ook.
Dat inktzwarte beeld, van een pop en een kachel, zal me wel lang bijblijven. Verdriet komt in vele gedaantes. Mark Haddon beschrijft ze.

Oorspronkelijke titel: The Red House
Ook van Mark Haddon: The Curious Incident of the Dog in the Night
Nederlandse titel: Het Wonderbaarlijke Voorval met de Hond in de Nacht (zie 9 juli 2012)

dinsdag 27 november 2012

Eetpatronen: logeren bij opa en oma

Crackers met kaas.

Als ukkepuk logeerde ik af en toe bij mijn opa en oma. Ik was nog maar drie, veel weet ik er dus niet meer van, maar dit toch nog wel:
Mijn oma had namelijk iets heel bijzonders: een kaasstolp. Dat hadden wij thuis niet. Onder die glazen koepel lag/ stond een Edammer kaas.

bron: Wikipedia

Als ik het lief vroeg, zette mijn oma die stolp op de tafel, sneed dan voorzichtig met de kaasschaaf een plakje en legde dat op een beboterd cream crackertje. Net zo lekker als een gebakje!



Thuis hadden we geen Edammer. Meestal Goudse van de kaasboer op de markt, liefst rechthoekige, platte stukken. En dat neem je automatisch over naar je eigen huishouden. Nooit Edammer gekocht, raar eigenlijk.
Daar moest maar eens verandering in komen.
Maar wat vreemd, het was wel even zoeken. Is Edammer inmiddels een seniorenkaas? Mijn zus Wee zei dat ze voor veel mensen te duur zijn (wie koopt er nu een hele kaas?) en dat "jongere mensen" ze te vet vinden. Zie al die afgeroomde kaasproducten zoals Millner. Nou ja zeg, ik vind dat net zoiets als alcoholvrij bier. Zoiets lekkers laat je toch niet lopen?
Het is wel gelukt hoor. De komende weken eten we Edammer kaas in verschillende varianten.

Patria Cream Crackers zijn gelukkig nog overal te koop. Het pakje ziet er volgens mij hetzelfde uit. Ze hebben géén lemma op Wikipedia, sterker nog, ik vond ook geen website! Wat moet je ook vertellen, als je zoveel jaar dezelfde crackers bakt van meel, water en gist. (gist? ja echt, daar keek ik ook van op).


Wij hebben een ambachtelijke kaas gekocht die, eerlijk gezegd, al heel wat maandjes op de plank had gelegen. Maar lekker is hij wel.



Bijna alle Edammer kaas wordt tegenwoordig in de fabriek in Marum (Groningen) gemaakt, bij Friesland Campina.



We zijn dus maar eens gaan kijken. De fabriek ligt net buiten het dorp, naast de kerk.

de kerk links
de fabriek rechts

Hij ziet er net zo uit als elke melkfabriek die ik ken (DOMO Beilen!).





Dit is zo te zien het oudste deel. Wat een fijne letters, er zit een mooi geel lijntje in. En wat gelukkig, dat ze dit gebouw hebben laten staan.


Een leuke zondagmiddag in Marum, en dat alles vanwege een crackertje met kaas.


Foto's: A.B. van der Ploeg en van Aag zelf