woensdag 28 januari 2015

Het Lancastermonument bij Assen

Ergens vorig jaar zag ik langs een weggetje in de buurt van Assen opeens een bordje.


Nee, niet dat TT-bordje, die ander; "Monument Lancaster"" staat er op. 50 jaar fiets en rijd ik hier in de buurt rond en nimmer nooit gezien. Hoe kan dat nou weer?
Een aantekening gemaakt, en gistermiddag op zoek gegaan. In een verloren hoekje, tussen een wirwar van op- en afritten aan de A28 enerzijds, en weilanden, het spoor en een grote visvijver (Gat van Dries, wie was Dries?) anderzijds worden we naar een bescheiden monument geleid.





Er staat een paneel met een duidelijk verhaal. De Lancaster kwam terug van een raid op Leipzig (veel oorlogsindustrie daar), het was slecht weer (oktober 1943) met hagel en sneeuw, en ijsafzettingen op de vleugels, en er moest laag worden gevlogen. Het vliegtuig werd geraakt en stortte brandend neer.

ergens in deze velden.
De resten van de bemanning zijn begraven op de Zuiderbegraafplaats in Assen. Hun namen staan op het monument, met rang, functie en leeftijd.  Daar moeten we dan ook maar een keer heen.




Er staat ook nog een bankje, met ook daarop twee teksten. Dan kun je even zitten nadenken, over de waanzin van de oorlog.




Dit is het informatiepaneel. Even vergroten en je kunt alles lezen


Nog meer lezen? Klik hier


Foto's van Aag zelf

donderdag 15 januari 2015

Kate Atkinson: Leven na leven



Dit boek is er al even. De Nederlandse vertaling verscheen in de zomer van 2014. Nu pas kwam ik het in de bibliotheek tegen, meteen van de plank gegrist en naar huis.

Het boek geeft antwoord op de door de schrijfster gestelde vraag: stel dat je je leven steeds over mocht doen. Keer op keer, net zoalang tot je het goed hebt. Tot je de valkuilen van het leven handig hebt ontweken, om zo tegenslagen en rampen te kunnen voorkomen. Zou dat kunnen? Zou je dat willen?

Zo volgen we de vele levens van Ursula Todd, die keer op keer geboren wordt tijdens een sneeuwstorm. Ze leeft een paar minuten, ze leeft enkele jaren, ze leeft haar leven ten volle uit.
En hoewel wij denken dat we zelf controle hebben over ons leven, blijken omstandigheden en juist onbewuste keuzes van grote invloed op het verloop daarvan.
Ursula wordt zich er steeds meer van bewust hoe haar keuzes uitpakken. En uit alle mogelijkheden die ze heeft gehad kiest ze tenslotte het pad dat haar in staat moet stellen de wereldgeschiedenis ingrijpend te veranderen.

Een tweede thema is de Blitz.
Natuurlijk weet ik dat Engeland zwaar gebombardeerd werd door de Duitsers. V1 en V2 zijn gevreesde begrippen. Maar of het door de Engelsen zelf komt (just muddling through!) of door series als Dad's Army, op de een of andere manier is de heftigheid van die bombardementen niet altijd even goed doorgedrongen.
Ik las zojuist bijvoorbeeld dat London in 1940 gedurende 57 op elkaar volgende nachten werd gebombardeerd. De Blitz duurde acht maanden, tijdens die periode werden meer dan 1 miljoen huizen verwoest, en meer dan 40.000 mensen vonden de dood.
In het boek wordt een realistische, en dus tamelijk gruwelijke beschrijving gegeven van het leven tijdens die periode. De onbeschrijvelijke moed van velen, het koppige doorgaan ondanks alles; deze bladzijden leerden me veel over een kant van de oorlog die ik nog niet goed kende.

Het deed me denken aan een lief, maar ook beklemmend kinderboek: Kiekeboe! van Janet en Allan Ahlberg. Ik laat enkele afbeeldingen zien.


Ik denk dat elke ouder dit herkent. Zo'n stevig warm lijfje, trappelend om aan de nieuwe dag te beginnen.


Dat kleine bedje staat vlak bij het grote ledikant. Zo'n vreedzaam tafereeltje. Dacht je. Maar het jasje over de stoel, en vooral de tas aan de beddeknop duiden op ernstiger zaken.


En ook op dit plaatje lijkt alles goed en wel. Behalve dan het ingestorte huis in de rechterhoek en de zwevende Blimp.

Zo onschuldig over en voor kinderen. Zo ernstig voor ouders, zowel die in het boek als de papa/mama die het voorleest: de dreiging en het gevaar, waar je je kind voor wilt beschermen, zodat het zo lang mogelijk in alle onschuldige vrijheid kan spelen en blij zijn. 
Als je het boek gelezen hebt, snap je misschien de associatie met dit mooie kinderboekje. 

Ursula maakt de oorlog aan beide kanten mee: in Londen én in Duitsland. Meer zeg ik niet, ik wil de plot niet verraden, maar ook hier wordt duidelijk hoe je nietsvermoedend denkt een goede keuze te maken om vervolgens door de raderen van de geschiedenis vermorzeld te worden.

Ik vind het een geweldig boek. Ik vraag me wel af of het een leventje minder had gekund. Dus ga ik hem nog een keer lezen, kijken hoe ik het dan vind.


Kate Atkinson: Leven na leven.  Uitgever:Atlas Contact.
Oorspronkelijke titel: Life after life.

Janet en Allan Ahlberg: Kiekeboe! Alleen tweedehands verkrijgbaar. De Engelse versie "Peepo!"is wel verkrijgbaar.

woensdag 7 januari 2015

Van het een naar het ander

Stel je voor, je bent op weg naar familie of je gaat op vakantie of je moet boodschappen doen in een naburige stad. Je rijdt met je auto over de autoweg en ziet vanuit je ooghoeken iets interessants: een kasteel, een beeld of een bordje waar vast iets belangwekkends op staat. Stoppen is geen optie. Dus prent je jezelf in: daar moeten we eens gaan kijken. Om het vervolgens te vergeten totdat je er wéér langrijdt. Bekend verschijnsel? Ergens halverwege vorig jaar kwam ik op het briljante idee om meteen een notitie op mijn telefoon te maken. Dat was stap één. Stap twee is iets met die aantekeningen te doen. En zo kwam het dat we in de auto stapten en naar Borger reden.

Langs de N34 staat een opvallend beeld. Ik vind het prachtig en wilde het graag een keer van dichtbij zien.
Parallel aan de weg loopt de Drouwenerstraat. Een zandpad loopt richting het beeld.





Nu pas zie ik zijn mond, met een soort van glimlach.


En de achterkant: een fijn glimmende schedel.

Het beeld is gemaakt door Willem Kind. Het heet nu Kop van de Hondsrug, maar was voorheen bekend als Kop van Willem en Kop van Borger.

klik hier voor meer info

De kop doet me denken aan de beelden op Paaseiland. Voor de makers daarvan, maar ook voor de hunebedbouwers geldt hetzelfde: het resultaat van hun bouwactiviteiten zijn groots en mysterieus, maar spreken ons enorm aan door het menselijke karakter.
Aan de andere kant lijkt de kop door het materiaalgebruik futuristisch. Ik ben vast niet de enige die aan c-3po denkt (Star Wars).

We zijn er omheen gelopen en hebbben de kop vanuit alle hoeken bekeken. Die aantekening kan ik afvinken.

We waren nog niet klaar. Een paar meter verder op, aan de andere kant van de Drouwenerstraat ligt een grafheuvel. De firma Queen (graszoden) heeft daar aankomend gazon liggen. Daar loop je natuurlijk niet overheen.
Gevolg is dat de heuvel er als een eiland in de groene zee ligt: het is wel een mooi gezicht. Sereen, dat is het goeie woord. Er gaat een oneindige rust vanuit.




Om de hond een plezier te doen rijden we nog even door naar het bos tegenover Attractiepark Drouwnerzand. Een kort rondje wandelen door een bos in ruststand.


Daar wijst zoon me op een zeer bijzonder bankje.


Het opschrift is deels niet meer te lezen, maar thuisgekomen vind ik dat dit de Hora Siccamabank is. Jonkheeer Hora Siccama was de oprichter van de Oranjebond. Overigens was hij ook de initiatiefnemer voor de bebossing van Drouwenerzand. Interessante meneer, daar moeten we misschien maar eens meer over lezen.

Hora Siccama

De grafheuvel kan afgevinkt worden, maar er hebben zich ook weer nieuwe interessante zaken aangediend. Zo blijven we bezig.