Roggebrood koken

Onze voorraadkast is een verzameling goede voornemens. Ik heb dat, geloof ik, in het verleden wel eens vaker gezegd. Niets veranderd dus.

We zitten midden in het proces dat boedelverdeling heet. Een vermoeiende en zeer stressvolle onderneming. Dan is zo'n uitpuilende voorraadkast een verademing. Niets is makkelijker en overzichtelijker. Je begint op de bovenste plank en pakt er wat van af. Je leest het etiket. Wat is het en wat gaan we ervan maken? En dan aan de slag.

Ik pakte roggemeel. Van de molen op Ameland. Wat een heerlijke vakantie was dat. Pas geleden en het lijkt al weer zo lang.

We gingen er met een tas vol spullen weg, o.a. met een pondje roggemeel. Daar ga ik maar eens brood van maken, dacht ik. Lekker ontspannen fröbelen met een recept van Teunie, van het blog Eenvoudig Leven.

Hier staat het: klik hier

De pompoenpitten in de kast bleken houdbaar tot 2015. Ik heb ze geproefd, iegh. Ranzig. Dan maar niet. In plaats van cranberries (die kennelijk op waren) zette ik rozijnen klaar.
Gewoon het recept volgen is makkelijk genoeg. Het is wel handig even te wachten tot het water/appelstroop-mengsel wat is afgekoeld, want kneden in gloeiend heet deeg is niet ideaal. Tijdens het kneden heb ik extra water toegevoegd, het was anders echt te droog. De ene soort meel vraagt om meer dan de andere.

De rol (meer een soort slanke baksteen) heb ik in een natte, want eerst uitgespoelde, theedoek gedaan. Aan beide zijden knoopte ik het pakketje dicht met leuk binddraad.
Plots kreeg ik een visioen: ik zag de intens blauwe soep uit Bridget Jones voor me. Draadjes weer los geknipt en opnieuw geknoopt, nu met witte katoen.

Ik heb het brood 3 1/2 uur laten simmeren: het water net tegen de kook aangehouden, waarbij ik het een keer of drie bijvulde met heet water uit de snelkoker.

Voorzichtig het pakketje uit het water gevist. Even wat laten afkoelen en daarna uitpakken. Op een bord gelegd. Het zag er nat en wat slijmerig en tamelijk goor uit.

Maar na een tijdje wachten droogde de rol mooi op (wel af en toe draaien, en het bord drogen met keukenpapier) en werd de kleur in plaats van licht grijzig-bruin mooi donker.
En o ja, ik was de rozijnen vergeten. Jammer, maar helaas.

De volgende ochtend hebben we er dunne plakjes afgesneden.

broodplankje komt uit het ouderlijk huis

Bijzonder hoor, de structuur is wel anders dan bij "gewoon" roggebrood. Man vindt het lekker, en ik lust het ook wel (normaal roggebrood niet). Ik vind het vooral geschikt voor een borrelhap of een buffet. Conclusie: leuk voor af en toe.

Tip: bewaar het roggebrood in de koelkast, want het verschimmelt ontzettend snel!

Ameland (slot)

Zoals ik al eerder schreef zijn er nog behoorlijk wat boeren actief op Ameland. Moderne bedrijven, die sinds de ruilverkaveling van 1956 voornamelijk langs doorgaande wegen liggen, van oost naar west over het eiland.
De traditionele manier van weiden is een methode die je verspreid door heel Europa (en ook de rest van de wereld) terug ziet.
Het is een nauwkeurige, op seizoenen en voedselbeschikbaarheid afgestemde afwisseling; een regelmatig verplaatsen van de dieren, van de ene wei naar de andere. Er was en is een onderscheid tussen eigen grond (particulier bezit) en gemeenschappelijke weidegebieden.
In Nederland komt het haast niet meer voor; alleen bij wijze van landschapsbeheer. Zo ook op Ameland. Er zijn nog landschapselementen die verwijzen naar de oude tijd, zoals bijvoorbeeld dit veekeringshek. Het hek vormt de grens tussen de particuliere stukken grond in het dorp Ballum, en het open graasgebied buiten het dorp.

Even verderop ligt een reconstructie van een zodendijk, bedoeld om vee op zijn plaats te houden.

Aan de oostkant van het eiland ligt een groot gebied, dat niet voor iedereen toegankelijk is. Voorbij dit bord mag je nog wel wandelen en fietsen, maar links en recht is er prikkeldraad.

Een eindje verderop staat een informatiepaneel.

De tekst luidt als volgt:
Voor u ligt het gebied Het Neerlands Reid van "De Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende Goederen op het Oostereinds Oerd en Neerlands Reid B.V." In de volksmond De Vennoot genoemd.
De beweiding van dit gebied kent een lange historie en gaat terug tot 1662 toen de landerijen ten oosten van Buren als gemeenschappelijke weide in gebruik waren. Het gebruik van deze "Markegronden" was aan strenge regels gebonden en voorbehouden aan de boerenstand van Buren. Drie gekozen rechters zagen toe, dat de regels niet overtreden werden. Het gebied wordt nog steeds volgens de oude regels beweid en onderhouden.

Daar heb je het jongvee. Snuivend aan arm en hand lieten ze zich even lekker op de kop krabben.

Daarna volgt er nog een stukje over overstromingen, de aanleg van een stuifdijk etcetera. Maar ik ben meer geïnteresseerd in de weidegang. Dat de grond gemeenschappelijk werd beheerd, hield niet in dat het gemeenschappelijk eigendom was. Je hebt een recht, niet per definitie een bezit (hoewel dat natuurlijk wel mogelijk is).


Iemand die daar met kennis van zaken over schrijft is James Rebanks. Zelf schaaphouder/herder in Cumbria, waar hij volgens voornoemde eeuwenoude methode (volgens hem misschien wel sinds 5000 jaar) zijn schapen afwisselend in de vallei, dan wel op de Fells weidt, geeft hij een duidelijk beeld hoe mens en landschap met elkaar vervlochten zijn. Lees dat boek! Ook in het Nederlands vertaald (en in het Frans, Duits, Noors, Japans, en ga zo maar door).

Daar ben ik dus naar op zoek: de overeenkomsten in dat grote Noordzeegebied. En behalve dat is het hier gewoon hartstikke mooi.

Ameland (5): grutto's.

Wat vroeger ooievaars waren (onzichtbaar) zijn nu grutto's. Treinend door Friesland zag ik ze altijd in de weilanden. De laatste jaren niet meer, en dat stemt somber.
Groot was dan ook onze vreugde toen we hier tientallen grutto's zagen én hoorden. Nu nog een leuke foto met mijn eenvoudige, digitale cameraatje.
Ik fietste naar de Spar voor een boodschapje en ja hoor, daar zat er één: op een paaltje. In de remmen, afstappen, grabbelen in de fietstas ("blijf zitten, alsjeblieft" prevelde ik) en de camera tevoorschijn trekken. Geen zorgen, de grutto bleef rustig waar hij was. Ik mocht ook nog wat dichterbij schuifelen. Hij ging er even echt voor staan.

Mooi!
En toen gebeurde er een wondertje. Een tweede grutto kwam aanvliegen en landde zo'n beetje voor mijn voeten in de berm. Zo'n twee meter van me vandaan, echt waar!  Hij beende de straat op.

Daar poseerde hij even voor me.

oog in oog

Klaar? Klaar. Nog even kijken of er tussen die steentjes wat te bikken valt.

Nee, dat viel tegen. Dus vloog hij maar naar het weiland verderop. Wat zijn ze mooi. Die kleuren, die breekbare takjes van pootjes.

De toestand van de grutto is een zorgelijk verhaal. Ik wil er even niet aan denken. Niet in discussie, niet piekeren. Alleen genieten van de aanwezigheid van de vogels, de natuur, het eiland.