vrijdag 4 juni 2021

Portretten: Edward, prince off Wales

Dit is Edward, Prince of Wales, 1537-1553. Het portret is geschilderd door Hans Holbein de J. In 1537 of '38 staat erbij. In aanmerking nemende dat Edward een oktoberkind was, ga ik maar uit van 1538. Hier zit een stevige peuter in wording, geen 2 maanden kindje (kijken die experts wel eens naar echte mensen?).

 

Het stukje op Wikipedia leest deels als een personage-lijst van de trilogie van Wolf Hall. Geen wonder, want deze Edward was de zo lang begeerde, eerste zoon van Henry VIII die de geboorte doorstond en in leven bleef.

Als we over deze mensen lezen, lijkt het vaak allemaal zo veraf. Haast fictieve karakters zijn het, in verhalen die via overlevering tot ons gekomen zijn. Haast zou je vergeten dat dit kindje echt bestaan heeft. Krampjes heeft gehad, snotneuzen, geschaafde knie, oorpijn. Maar gelukkig zijn er brieven en ooggetuigen die melden hoe blij zijn vader met hem was, die hem in zijn armen wiegde. Hoe hij met zijn halfzusjes speelde. Dat hij veel speelgoed kreeg. Zijn lady-mistress (ofwel gouvernante) schreef aan Thomas Cromwell in een verslag over een blij dansend jongetje, dat genoot van de muziek die door de minstrelen van zijn vader gespeeld werd. 

Suikerzoet? Zet het maar af tegen de overige gebeurtenissen van die tijd, intriges, vervolgingen, onthoofdingen. Na de dood van zijn vader werd Edward tot koning gekroond. Negen was hij toen en vanwege zijn leeftijd kwam het land onder een vorm van Protectoraat. Machtsverschuivingen aan het koninklijke hof, sociale onrust, economische problemen. Op zijn vijftiende werd hij ziek en stierf, mogelijk aan tuberculose.

Kijk nu nog eens naar het schilderij, met de wetenschap van intriges, ziekte en dood. Een klein jongetje met een prachtig pakje aan. Een warm mutsje dat het koppie moet beschermen, daar bovenop een hoofddeksel met een witte veer, kenmerk van de Prince of Wales, zo heb ik gelezen. Een gouden rammelaar in de mollige handjes. Dikke wangetjes en een prominent kinnetje. Kleine oogjes, die wat dicht bij elkaar staan, een klein neusje en een smal mondje. Wat dunne haartjes piepen onder het mutsje uit, rossig blond? Hij lijkt, ook op een later portret, onmiskenbaar op zijn vader. Wellicht heeft de schilder dat zo bedoelt, al was Holbein bekend om zijn "warts and all". Dat is de kracht van Holbein: je wordt niet afgeleid door goud en brokaat. Wat je ziet is wat je krijgt: een gewone peuter. Het zou je buurjongetje kunnen zijn.

 

Het schilderij hangt nu in de National Gallery of Art te Washington.