Rond het kerkje van Opende

Waarom Opende? Dat ging zo: op de homepage van RTVNoord staat een rubriekje vermeld, Groningen in Beeld, waarbij steeds een nieuwe foto wordt afgebeeld. Toen ik even naar het nieuws keek, kwam er een foto van gevelstenen voorbij:

Dat trok mijn aandacht: wat, waar? De kerk van Opende dus. Waar Opende ophoudt begint Friesland. Daar zijn we gisteren wezen kijken.
De kerk stamt uit 1748, met een vernieuwde voorgevel uit 1915 en een dwarsschip uit 1930.

Overal staan en hangen proclamaties, bordjes en stenen met jaartallen. De teksten van de ingemetselde gevelstenen staan op deze site: proclamatie.blogspot.nl

Nog eentje:

De niet-kerkelijken onder ons hebben misschien geen idee, waar dit op slaat. Voor hen: het is Hebreeuws en betekent Huis van God. 

Er hangen ook meer recente bordjes:

 

En deze:

 

Er zijn er nog wel meer, allemaal van de actieve beheerder van de begraafplaats. Het ziet er dan ook netjes uit, maar niet overdreven aangeharkt. Er is een grote variatie in grafstenen, oud, nieuw, van zwerkei tot en met kleine glazen sculpturen. 

Niet apart, maar midden tussen de dorpsbewoners liggen twee oorlogsmonumenten.

De voorste is voor de bemanning van een Amerikaans toestel, een B17 die terug kwam van Kassel; de achterste voor een Australisch vliegtuig: een Halifax, op weg naar Berlijn.

Over de B17 en haar bemanning  klik hier  voor alle informatie.

Voor de Halifax en haar bemanning  klik hier voor alle informatie.

Ik dacht aan de nabestaanden van deze vliegers. Woon je in Australië, komt je kind, man of vader om aan de andere kant van de wereld, in een speldeprik van een dorpje, dat op geen kaart te vinden is. Het moet een grote troost zijn, als je na de oorlog hier komt, en ziet dat er toch mensen waren, die zich om je dierbaren hebben bekommerd.

We gaan verder. Kijk, zo kun je goed zien, dat het kerkje uit verschillende periodes stamt:

Alles gezien? Verder maar weer. En dan, aan de buitenkant van het kerkhof vind ik nog iets:

Het laatste bordje. En nee, het bedrijf bestaat niet meer, alleen de naam nog. Dat Briltil is trouwens ook leuk. Komt ook wel aan de beurt.

Opende ligt in de gemeente Grootegast

Met dank aan P.M. van der Ploeg voor de informatie over de oorlogsgraven.

Bron bouwgeschiedenis kerk:  323 x Groningen , Peter en Klaske Karstkarel

Foto's: A.B. van der Ploeg en van Aag zelf.