Uitgelezen: Diepere Lagen (26)

Bart Chabot: Diepere Lagen. Verslag van een bestraling.

Altijd als Bart Chabot op tv verscheen, keek ik met een mengeling van blijdschap en erbarmen. Dat geweldige accent, die onstuitbare woordenstroom, dat gewiebel op de stoel, het grijpen naar de bril; zo volkomen hyperactief, zo vermoeiend om te zien en, dacht ik, om te zijn.
En toen opeens was daar het verpletterende bericht. Tumor in het hoofd. Weliswaar goedaardig, maar op de verkeerde plek. Ik kende iemand met een vergelijkbare kwaal. Bij hem lag tussen diagnose en overlijden slechts enkele weken. Bijna 20 jaar geleden, ik hoopte dat de medische wetenschap had bijgeleerd.

Zolang het ging verscheen Chabot op tv, onder andere bij Pauw en Witteman. En toen het weer ging, schoof hij opnieuw aan. Weer als ouds? Iets was veranderd. Voor het terugzien van het fragment  klik hier

Inmiddels is er Diepere lagen, zijn verslag van die ene, heftige bestraling, die hem zou moeten redden.
Het boek begint ergens in London, begin jaren tachtig. Op weg naar een concert stoot Bart zijn hoofd aan de metalen rand van een Underground-voertuig. Dat kwam hard aan. Begon met die bloeding de woekerende celdeling, die hem uiteindelijk, in de volgende eeuw, al die problemen zou bezorgen?
Pas in 2010 begint een proces van uitval van gevoel en gehoor. Het boek beschrijft nauwkeurig wat er met het lichaam en het brein gebeurt. Er blijken verschillende behandelwijzen mogelijk te zijn, waarvan de uitvoerende artsen (uiteraard) vinden, dat die de beste overlevingskansen bieden. Hoe maak je dan een keuze?
Bart besluit te kiezen voor een eenmalige, zeer intensieve bestraling van de tumor. Na de bestraling mag hij meteen naar huis. Zoals hij ook in P&W vertelt, vallen de eerste dagen na de opname reuze mee. Pas daarna begint de reactie op de behandeling toe te slaan, en ook de bijwerking van de voorgeschreven medicatie pakt anders uit dan hij verwachtte.
Zeer uitgebreide hallucinaties vullen de nachten. Chabot beschrijft ze nauwkeurig in opeenvolgende hoofdstukken.
Pas daarna treedt het herstel in. Hoewel, het lijkt er op dat Bart Chabot niet helemaal weer de oude zal worden. Zijn vrouw mist zijn drukte. Er is een Voor-de-operatie en een Na-de-operatie.
Dat zullen mensen, die ook een heftige, levensbedreigende medische situatie hebben meegemaakt, herkennen. Het wordt nooit meer helemaal hetzelfde. Zelfs als je weer helemaal dezelfde bent geworden, weet je, dat dat zomaar afgelopen kan zijn.

Het boek geeft een duidelijk, eerlijk beeld van wat het betekent om een levensbedreigende aandoening te hebben. Niet iedereen gaat daar op dezelfde wijze mee om, laat dat duidelijk zijn. De uitgebreide beschrijving van de hallucinaties vind ik zelf wat teveel van het goede. Aan de andere kant: het is zo moeilijk om de levensechte belevenissen in die andere wereld te rijmen met het "gewone" leven waarin je weer terugvalt als je geneest. En uiteindelijk kiest een schrijver zijn eigen onderwerp.

Het lijkt er op dat de behandeling heeft gewerkt. En dat we nog jaren Bart Chabot op de televisie kunnen zien, ietwat rustiger. Sadder and wiser, schreef een recensent, naar aanleiding van dit boek. Mooie uitdrukking en misschien wel op zijn plaats.
De eerlijkheid en openheid van Chabot maken Diepere Lagen tot een zeer toegankelijk boek. Geen poespas, geen literaire omwegen, je krijgt het, zoals het is.
Een brughoektumor is een zeldzaam ding. Kanker is dat niet. Ziekte in zijn algemeenheid niet.
Maar, zoals Chabot ook in P &W zegt: voor de dood hoef je niet bang te zijn! Laten die wijsheid en dit boek ons troost bieden, als het leven zijn klappen uitdeelt.