eetpatronen: vakantie met macaroni

Macaroni


Vandaag heb ik macaroni klaargemaakt, zoals mijn moeder dat deed op onze vakanties. Grote pan vol, lekker makkelijk. Koken ging dan op flessengas, dat vind ik nog steeds lekker ruiken.
Terwijl ik bezig was met de boodschappen en het klaarmaken van de maaltijd vielen mij allerlei dingen op. Zaken die ik vroeger vanzelfsprekend vond, en hoeveel er veranderd is. Leuk is dat.
Om te beginnen haalde ik Honig elleboogjesmacaroni en andere ingrediënten.

 Wat zijn die elleboogjes ontzettend klein! Waren ze vroeger ook zo miniscuul? Voor de lol heb ik er penne van Grand Italia naast gelegd.

Overigens gebruiken wij voornamelijk pasta van Barilla, niet te vergelijken, zo anders.
Speciaal voor de macaroni BlueBand in huis gehaald. Klont in de pan en het rook meteen net als vroeger. Erboven snuiven, heerlijk. Terwijl je vroeger éen soort BlueBand had (wit papiertje, met uiteraard een blauw bandje), liggen er nu twee soorten in het schap: mét en zonder botersmaak. Dat vraagt om nader onderzoek, maar dat komt later wel.
Nog twee opmerkingen: wij zeiden thuis BloeBend, bij man thuis zeiden ze BleuBent. BleuBent is volgens mij Drents, maar wellicht zijn er ook een sociaal-culturele factoren van invloed op de uitspraak.

overige ingrediënten

Vandaag de dag gebruiken wij nauwelijks margarine meer. Voor taarten en ander gebak boter, voor warm eten plantaardige olie: olijf-, zonnebloem, archideolie, noem maar op. Ook dat is, denk ik, sociaal-cultureel en economisch te duiden.
Die Conimex was best exotisch voor die tijd. Mijn moeder kookte een enkele keer een rijsttafel, met zelfgemaakte saté, seroendeng en pindasaus, etc. Dus een zakje bahmikruiden door de macaroni was normaal voor ons. "Verbeterde receptuur" staat er op het zakje. Ik vraag me af hoe vaak dat in de afgelopen 45 jaar is gebeurd. Het is in ieder geval veel minder zout dan vroeger.
Ik heb er vanwege de karige hoeveelheid groente (uien) toch maar groene paprika door gesneden. Die kwamen volgens mij ergens in de jaren '70 voor het eerst bij ons op tafel.

ziet er wel een beetje vies uit, zo.

Al met al was het best te eten, iedere hap jeugdsentiment. De pan is bijna leeg. Maar of het nou zo'n gezonde maaltijd was...?

Duurzaam: groente

Een mens doet zijn best.

Koken is hier door de week nogal eens een probleem. Een luxe-probleem, ik geef het onmiddelijk toe, maar toch...
Gevarieerd eten is natuurlijk wel zo gezond. Maar de verleiding om "makkelijk" te eten is groot. Wij zijn geen aardappeleters, dus het wordt dan al gauw: uitje, paprika, tomaat, prutje. Of prefab. De bouwdozen, kuipjes en zakjes gebruiken we nauwelijks meer, sinds mijn dramatische ziekenhuisopname, dat scheelt, maar makkelijk was het wel. Afhaal: zout, duur, maar het staat wel zo op tafel.
Het beste is natuurlijk groente van het seizoen: bij voorkeur biologisch. En tenslotte: geen appels uit Nieuw-Zeeland als er ook appels uit Nederland zijn, want dat vind ik te belachelijk voor woorden.
Dan de hindernissen:
Aan het eind van de dag bedenken wat je gaat eten: fout! Je bent moe, dus besluiten nemen valt niet meer mee. Zin in koken heb je vaak ook niet echt meer. Zie bovenstaande over prefab en afhaal.
Biologisch is vaak duurder dan traditioneel geteeld.
Biologische groenten uit Verwegistan: is dat nou verstandig?
Tenslotte: als met kerst meer dan een miljoen mensen eten wat een supermarktketen voor hen bedacht en voorbereid heeft, maak ik me zorgen. Dat vind ik teveel macht in één hand!
Oplossingen:
De makkelijkste: neem een groenteabonnement. Dat kan bij steeds meer winkels, groentekramen op de markt, zoals De Ekonoom, enz.
Is dat, zoals bij ons, geen optie, kijk op www.odin.nl . Zet de genoemde groentes en fruit (of een deel daarvan) op je wekelijkse boodschappenlijst en haal ze in huis. Maak daarmee een losse planning. Beslis 's avonds wat je de volgende dag zult eten. Laat je leiden door je groentevoorraad en kijk voor recepten eventueel op www.smulweb.nl. De recepten op Odin en De Ekonoom zijn lekker, maar vaak wel wat anders dan je misschien gewend bent.
Of koop je groente, fruit en zuivel bij plattenlandswinkels/boerderijwinkels. De vervoerslijnen zijn kort (minder vrachtwagenkilometers!) en de producenten krijgen een fatsoenlijke prijs voor hun waar, ipv dat ze afgeknepen worden door de grootwinkelbedrijven. Je bent vaak nog steeds goedkoper uit dan bij de supermarkt. Bovendien is het ook leuk voor kinderen. (We hebben het afgelopen weekend de nieuw aangekomen kippen mogen bewonderen.)

"Onze" plattelandswinkel heeft een website: klik hier

Bij ons in de buurt zijn talloos veel particulieren die hun overschot aan groente en fruit langs de kant van de weg te koop zetten: als we iets zien dat we kunnen gebruiken kopen we er meteen flink wat van. Deze week 0,50 eurocent voor een pompoen formaat basketbal.

 
Het is misschien eerst vreemd om bij het plannen van je maaltijd met groente te beginnen (mijn moeder begon altijd met het vlees, en daar bouwde ze de rest omheen), maar geloof me, het went.
We hebben zondag dus hutspot met peen en pastinaak (plattelandswinkel) gegeten. Ik weet nu weer dat ik die pastinaak niet zo lekker vind, maar dat hindert niet. Het was vast heel gezond. Bordje leeggegeten en volgende keer iets anders proberen. Vanavond eten we een bloemkooltje, en morgen of zo de pompoen van de overbuurvrouw. Van het weekend courgettetaart bakken (ook overbuurvrouw) en appeltaart met appels uit de buurt. Zo is iedereen in je omgeving blij, en wij zijn het ook. M'n hartje, wat wil je nog meer..

Mooi!

Uitgelezen: De vrouw met de sleutel (21)

Vonne van der Meer: De vrouw met de sleutel.

In één middag en één avond uitgelezen. Daaruit kun je concluderen dat dit boek lekker makkelijk wegleest en dat het ook voldoende boeit.
De hoofdpersoon Nettie is weduwe geworden. Om zich van een inkomen te verzekeren plaatst ze een advertentie; zij biedt zich aan als voorlezer tegen betaling.
Al snel is de lezer getuige van haar eerste pogingen en door Netties ogen maken we nader kennis met een aantal van haar klanten. Voor, tijdens en na het voorlezen praat ze met haar klanten over het gekozen boek: de inhoud, de stijl en de impact op de lezer. Op die wijze leren we haar mening kennen, en daarmee wellicht die van de schrijfster. Veel literaire verwijzingen  (kennelijk ook naar het werk van de schrijfster zelf), bovendien zijn er stukken "voorgelezen" tekst afgedrukt.
Eén van haar klanten is een meisje, dat weigert naar school te gaan. Door in te gaan op het verlangen van het meisje zelf verhalen te schrijven, weet Nettie haar uiteindelijk mee naar buiten te krijgen. Ook bij andere klanten blijft ze niet aan de kant staan; door haar handelen krijgt het leven van die mensen een andere wending.
Het boek hinkt zo op twee benen:
Aan de ene kant handelt het over de positie van de schrijver: hoe bereidt hij/zij zich voor, welke is de positie van de lezer, enz. Helaas wordt dit allemaal op een nogal belerend toontje gebracht. Dat deze kennis wordt gedeeld met een elf-jarige kan de oorzaak zijn. In dat geval: in hoeverre is een basisschoolkind daarvoor ontvankelijk?
Aan de andere kant zijn daar de klanten met hun eigenaardigheden en natuurlijk Nettie zelf. Ik persoonlijk vind de karakters weinig overtuigend. Het blijft allemaal wat schetsmatig en bleekjes.
Eigenlijk doet het boek me denken aan een kleurboek. De schrijfster heeft de lijnen gezet, en je mag het zelf verder inkleuren. Dat zou natuurlijk de bedoeling kunnen zijn; dat is dan vakkundig gedaan. Dat ik daar niets mee heb, is een kwestie van smaak.
Ook een duidelijke tijdlijn ontbreekt. Daardoor volgen de gebeurtenissen elkaar wat schokkerig op.
Eindoordeel; genoeglijk boek, prima voor een regenachtige zondag. Ambachtelijk, degelijk, maar bij nader inzien toch tegenvallend.

De Grens: Charlottenpolder

Vandaag zijn we nog eens in de Charlottenpolder geweest, net over de grens in Duitsland. De dijk op en heerlijk uitwaaiend naar de Dollard gekeken. Het ziet er bijna net zo uit als de dijk in Nederland. Bijna, want er is een klein, maar essentieel verschil, dat mij nu pas is opgevallen. Laat ik het uitleggen met wat foto's.

Dit is bij het zogenaamde Ambonezenbosje, bij Finsterwolde. We waren er op een wat miezerige zomeravond. Op de dijk in de verte zie je nog iemand wandelen. Die ruimte, wat is dat toch geweldig.

Twee weken geleden waren we in Nieuw Statenzijl, indrukwekkend als altijd.

Als je via de trap naar boven klimt, heb je een fantastisch uitzicht.

Door het riet aan de rechterkant loopt een zompig pad dat naar het houten huis op palen verderop leidt. De Kiekkaste, populair bij vogelaars.

Je kunt ook over het sluizencomplex lopen/ fietsen om dan verderop Duitsland in te gaan, daar heb ik het in 't vorige grensblog over gehad.
Maar goed, vandaag gingen we dus een eindje verder. Ook een mooie dijk. Mooi uitzicht.

Zie je het verschil al? (Het is net een zoekplaatje).
Je mag boven aan de dijk staan. Om je heen is een hekwerkje gespannen. Het is een beetje alsof je op een wachtpost staat. En verder ook gaas, hekken, prikkeldraad.

Volgens mij zit het zo:
In Nederland mag alles, ook als het niet mag, tenzij het écht niet mag. Gedogen heet dat (tegenwoordig niet meer zo populair, maar dat terzijde). Je mag dus op de dijk klimmen, langs de dijk fietsen, over de dijk wandelen. Er mag trouwens géén hond komen, want dat staat duidelijk op de borden.
In Duitsland mag dat allemaal niet, tenzij het wél mag. Je mag dus het trappetje op om op de dijk naar het uitzicht te kijken. Er staat zelfs een bankje. Maar je mag niet verder dan dat stukje.

Overigens mag je dan wel weer langs die dijk fietsen, daarvoor staan er borden.

Al met al bespeur ik hier een principiële kwestie: wat zijn de rechten van een burger in een land? Hoever reikt zijn bewegingsvrijheid? Wie bepaalt tot waar hij mag gaan? Gedogen of verboden? Filosofische grondvragen op een namiddag.

Eetpatronen: vakantie met Saroma

Saroma

Mocht je in een krantenartikel het woord eetpatroon lezen, geheid dat je ook de woorden "westerse samenleving", "obesitas", "zout' en "vet" tegen komt. Nog zoiets: "emotie-eten". Dat begrip wordt ongeveer gelijk gesteld met troost-eten, en dat doe je dus bij verdriet. Comfortfood is een iets minder beladen term, maar slaat ook op je zwakke momenten in het leven.
In het kort: eten is een ander woord voor probleemgedrag, onlosmakelijk verbonden met negatieve gevoelens en narigheid.
Wel, wat een faliekante nonsens! Aan eten kunnen de fijnste herinneringen vastzitten. Eten is warmte en vrolijkheid. Door middel van eten geven families tradities door; gezinnen maken hun eigen eetgewoontes en vormen op die manier weer nieuwe tradities. Ook dat zijn patronen. Leuk en leerzaam tegelijk.

Het zijn vaak tijdens de bijzondere momenten in een jaar dat speciale recepten of ingrediënten op tafel komen. Vakantie bijvoorbeeld. Het-eerste-dag-gerecht bestaat voor veel mensen uit een vanzelf ontstane klassieker, gekookt op een camping-gasflesje, in de caravan of in het huisje. Maar daarover later meer.

Bij mij thuis gingen we jaren achtereen naar hetzelfde huisje op Terschelling. De eerste gang was dan naar de buurtsuper, waar mijn moeder álle smaken van Saroma kocht. In de loop van de vakantie maakte ze die dan klaar.

met flessenmelk, veel lekkerder!

Traditie was dat mijn vader dan een hapje nam en vervolgens "Lekker! Banaan!" riep, terwijl de smaak overduidelijk karamel was, of framboos. Mijn zusje en ik moesten dan ontzettend lachen. Elke keer weer.

niet meer zo knalrose als vroeger

Voor de foto's voor dit blogje dacht ik Saroma te gaan kopen. Bestaat het niet meer in Nederland. Het heet nu Dr. Oetker Kloppudding. En dat moet je tegenwoordig ook al anders uitspreken. Niets blijft ook hetzelfde.

klaar!

Uitgelezen: Diversen

Omdat wij hier bezig zijn met een interne verhuizing, en daarbij maar eens flink aan het schilderen zijn geslagen, komt er van lezen niet veel terecht. Kenmerk van de moderne mens; zo druk, dat je op vakantie moet om te kunnen lezen. Enfin, de dagen worden korter, de kachel gaat bijna weer aan, en we hebben inmiddels twee comfortabele stoelen én een goede leeslamp in het midden; ik verheug me nu al op de vele, stille avonden met dikke, spannende en ontroerende boeken.
Vandaag wil ik kort een aantal boeken bespreken die ik het laatste jaar heb gelezen.

Thomas Lieske: Dünya (17)
Twee Nederlanders raken als krijgsgevangene verzeild in Turkije. Dünya is een aan lager wal geraakte weduwe, die als huishoudster bij de mannen aan het werk gaat; in werkelijkheid wordt ze geacht de twee te bespioneren. Ook is er Julia, de adoptief-dochter van de twee mannen. De wijze waarop zij bij Simon en Otto is terecht gekomen is nogal ongebruikelijk. Een merkwaardig verhaal, tegen de achtergrond van de Eerste Wereldoorlog. Daardoor vraag je jezelf regelmatig af in hoeverre gebeurtenissen "waar gebeurd" zijn. Grappig, ontroerend, spannend. Een aanrader.

Daniel Kehlman: het meten van de wereld (18)
Beroemde mensen lijken vaak autonoom in de geschiedenis te staan. Dat bijvoorbeeld Beethoven en Napoleon tijdgenoten waren of dat Rembrandt tijdens de Nationale Opstand werd geboren, realiseren veel mensen zich niet.
Zo brengt Daniel Kehlman in "Het meten van de wereld" twee bijzondere mannen samen: Alexander von Humboldt, ontdekkingsreiziger, en Carl Friedrich Gauss, wiskundige.
Ook voor een niet-beta-mens is dit een aardig boek. De menselijke zwakheden van beide heren worden op vermakelijke wijze beschreven, maar ook wordt duidelijk onder welke moeilijke en onzekere omstandigheden kennis werd verzameld en feiten werden blootgelegd. Zaken waar wij nu dagelijks achteloos gebruik van maken.
interview Daniel Kehlman
Leuk om te lezen, maar hij staat (nog) niet op mijn verlanglijst.
Orginele titel: Die Vermessung der Welt

Dimitri Verhulst: Mevrouw Verona daalt de heuvel af. (19)
Een kort, liefdevol verhaal over een echtpaar, dat boven op een heuvel woont. Liefde uit zich in kleine dingen met een enorme omvang. Zo is daar de voorraad stookhout waar meneer voor heeft gezorgd. Na twintig jaar gebruikt mevrouw Verona het laatste blok, lang nadat haar man is gestorven. En dan die hond, trouwer vind je ze niet.
Rijk aan taal, mooi voor een zonnige, schrale dag in de herfst.

Judith Koelemeijer: Anna Boom (20)
Hoeveel Nederlandse vrouwen hebben de Tweede Wereldoorlog als koerier in Boedapest doorgebracht? En daarbij in contact gestaan met Raoul Wallenberg? Anna Boom is zo'n vrouw. Een ongewoon leven. Zelf vond ze het allemaal niet zo bijzonder. Koelemeijer doet verslag: droog en karig, want de feiten zijn al opmerkelijk genoeg.
Zo bijzonder, en bijna niemand wist er van.

Hunebedden: D17 en D18 in Rolde

Rolde, D17 en D18,

bron: Reisgids voor Drenthe

In Rolde liggen de meest bekende hunebedden van Nederland. Althans, dat wordt gezegd op de hunebeddensite. Het is wel het eerste paar hunebedden dat ik me bewust herinner. En ook de eerste hunebedden waar ik de kinders mee naar toe nam. ("Kijk jongens, een hunebed"). Rolde is sowieso een leuk dorp, goed bewinkeld, mooie boerderijen, toeristisch maar met behoud van eigen karakter.
Bij de oude kerk begint de Hunebedweg.

Je kunt ook om de kerk lopen.

De Jacobuskerk, begin 15de eeuw.

Over het prachtige kerkhof, en dan kom je vanzelf bij het "hunebedreservaat".
D18 is het eerste hunebed dat je ziet. Het is een fors exemplaar.

De dekstenen liggen deel bovenop, deels zijn ze wat verzakt. Het lijkt wel een soort pretparkconstructie.

Er loopt een slingerpaadje naar D17. Ik vind dat altijd leuk, zo'n natuurlijk ontstaan voetpad.

Het past ook bij de karresporen die je vanuit de lucht op het nabij gelegen Balloërveld kunt zien. Geschiedenis slijpt zijn sporen in het aardoppervlak. 

D17 is  wel minder indrukwekkend, dat komt voornamelijk doordat de dekstenen afwezig, dan wel van hun plaats geschoven zijn. Maar op een dag als deze, met zulk licht....

.
Er zijn nogal wat grenspalen om het reservaat heen geplaatst. Tot nu toe zag ik er hooguit 2, maar hier zijn het er wel zes of zeven. Zijn die er later bijgeplaatst?

Op een informatiebord staan enige voorbeelden van hunebed-souvernirs afgebeeld. Dat had ik me nog niet gerealiseerd; dat er een hele industrie aan verbonden is met beeldjes, en tegeltjes van hunebedden. Vanzelfsprekend wil ik nu wel zo'n tegeltje.

ong. in het midden een voorbeeld van een tegeltje: mooi!

De bomen waren frisgroen, er waren bankjes, de stenen glansden alsof ze gepoetst waren. Al met al vonden we dit een mooi plekje.

Rolde ligt in de gemeente Aa en Hunze, Drenthe

Locatie D17: N 52 59.404   E 006 38.960
           D18: N 52 59.377   E 006 38.950

Foto's: P.M. van der Ploeg en van Aag zelf.

Uitgelezen: De verborgen geschiedenis van Courtillon.(16)

Charles Lewinsky: De verborgen geschiedenis van Courtillon.

Een vreemdeling, sterker nog, een Buitenlander vestigt zich in een frans dorpje, 1000 voetstappen lang. Langzaam aan laat het dorp zich kennen. Als een archeoloog die laagje voor laagje het zand over het verleden wegveegt, ontdekt de verteller van het verhaal de ware gezichten van de dorpsbewoners. In een zelfde tempo ontdekt de lezer de feiten achter het recente verleden van de hoofdpersoon.
Wat als een verslag van een ongelukkige liefde begint, ontwikkelt zich tot een aaneenschakeling van bedrog, corruptie, moord en doodslag.
Naast die concrete feiten gaat het boek over herinnering en waarheid. En hoe een onwaarheid toch als een waar gebeurde herinnering omarmd wordt. Zo was het, want zo zou het moeten zijn geweest.
Het verhaal is bedacht, het is fictie. Wat wel waar is: Lewinsky (Zwitser) heeft een huis in een frans dorp, waar hij de warme maanden doorbrengt: van het voorjaar tot de herfst. Na het verschijnen van dit boek heeft hij daar toch wel problemen gekregen. Dorpsbewoners meenden zich te herkennen in karakters uit het boek, of zagen hun hele dorp er in beschreven, en daar waren zij niet blij mee. Ook dan geldt: wat verzonnen is, kan "waarheid" worden. En ware feiten kunnen tot fictie verwerkt worden. Dat is het spel dat literatuur heet.

Ik heb het boek met plezier gelezen. De spanning komt er heel langzaam in geslopen, steeds heb je het gevoel dat het nog alle kanten op kan. Knap vind ik ook hoe de mislukte relatie van de verteller héél langzaam, mondjesmaat een andere dimensie krijgt. Je vermoedt al een poos hoe het zit, en dan bam! legt de schrijver alle kaarten op tafel. Uiteindelijk worden alle puzzelstukjes grondig bekeken en tot een logisch geheel gevormd. Lossse draadjes worden netjes afgewerkt. Je zou haast zeggen: En ze leefden nog lang en gelukkig....

In een interview zegt Lewinsky o.a. dat het verschil tussen stad en dorp groter is dan het verschil tussen een frans en een chinees dorp. Uiteindelijk lijken alle dorpen op elkaar: alles moet hetzelfde blijven en mensen van buiten zijn niet te vertrouwen. 
voor interview klik hier

Oorspronkelijke titel: Johannistag
Ook van Charles Lewinsky: Het lot van de familie Meijer. (Met dit boek is hij internationaal doorgebroken)