Vakantie: Automaat in Sauerland (4)

"Roken kan dodelijk zijn"

Als er in Duitsland één ding is, dat mij steeds opnieuw een Ach-ja!-Erlebnis bezorgt, dan is het wel de sigarettenautomaat. Her en der opgesteld, op straathoeken, in woonwijken en langs de Hoofdstraat staan ze grijs en geduldig te wachten op de nicotine-verslaafden.

Vroeger stonden ze ook in Nederland, vaak bij de sigarenwinkel, om buiten de winkeltijden om de klanten van dienst te zijn. Ik kan mij een zondag herinneren waarop ik voor mijn moeder, verstokt rookster, een pakje mocht halen. Zo gefascineerd was ik door het mechanisme, dat ik niet goed oplette. Bij het sluiten van de lade kwam mijn vinger klem te zitten. Ik kreeg hem los, maar niet zonder een flinke vleeswond. Bloedend fietste ik weer naar huis, mét het pakje sigaretten.

Om dat roken hing een heel scala aan sociale handelingen en gewoontes.

Op je verjaardag trakteerde je op school de kinderen op snoep, de meesters en juffen op sigaren en sigaretten (of eventueel chocola).

Op verjaardagen gingen wij met een schaal rond (een antieke Chinese kom), met daarin verschillende merken, zodat een ieder zijn favoriet kon opsteken. Daarna werd hij midden op de koffietafel gezet, De hele middag werd er dan lustig gepaft. Later op de middag, als de borrels op tafel kwamen, staken de heren een sigaar op, terwijl mijn vader de pijp nog eens vulde.

familiefeestje: let ook op de box!

Ramen wassen gaf altijd een bevredigend resultaat. Je kon opeens weer naar buiten kijken en het water was pikzwart. Ook de gele vitrages kwamen lekker fris uit de was. Zo had je eer van je werk.

Aan het roken waren allerlei paraphernalia verbonden: een doosje om van shag een sigaret te rollen,

bron: Wouter's Web

Een coole aansteker (ook nu nog!): te weten een Zippo.

En asbakken, overal asbakken. Hoewel schoteltjes en desnoods bloempotten ook dienst deden.
Ons leven was letterlijk doordrenkt met rook. Dat had zo zijn consequenties. En achteraf begrijp ik nog niet hoe dat allemaal maar kon. Maar met de tijden veranderen mensen, dat blijkt. En die veranderingen, die gaan ook niet overal even snel. Goed kijken dus: dan zie je geschiedenis ontstaan.



Foto's: van Aag zelf