Verspreid door ons huis staan allerlei voorwerpen van emaille. Sommige gekocht, andere gekregen.
Een aanzienlijk deel komt uit het ouderlijk huis van man: groen, met een gouden randje. Voorraadbussen, een wasbak ( waar mijn schoonmoeder tot ver in de jaren negentig in bleef afwassen, al paste hij niet echt in een moderne gootsteen), schalen, noem maar op.
Er is een tijd geweest dat in ieder huishouden de keukenuitzet uit emaille voorwerpen bestond. Aan het eind van de negentiende eeuw verschenen de eerste voorwerpen op de markt. Het was meteen een enorme hit. Logisch: daarvoor was men voor het koken aangewezen op keramiek (breekbaar) of bv koperen pannen, die aan de binnenkant vertind moesten zijn. Sleet de tinlaag, of raakte die beschadigd, dan lag vergiftiging op de loer. Email was licht, stevig en makkelijk schoon te maken.
In Nederland lag de bloeitijd voor emaille keukengerei tussen 1939 en 1955. DRU (van de kachels) was één van de grootste leveranciers.
Er was een standaard keukenuitzet te koop, die bestond uit (ik citeer):
5 pannen,
1 aardappelpan
1 koekepan
1 steelpan
1 fluitketel
1 melkkoker
1 vergiet
1 lepelrek met 4 lepels
1 zand, zeep en soda-rek
1 wasbak
1 zeepbakje + treef
1 theebladenbakje
Vraag eens aan je kinderen wat een treefje is, of wat het nut van zand in de keuken is, en ze staren je waarschijnlijk glazig aan.
Daar was natuurlijk van alles aan toe te voegen. Een broodtrommel bijvoorbeeld.
Heel bekend en nog regelmatig in gebruik is het petroleumstel (er moet alleen even een nieuwe lont in).
De standaard uitvoering was "gewolkt". De oma van mijn vader had die versie in huis. Zijn andere oma had een iets deftiger variant: wit met een blauw randje. Heel chic, en duurder.
Alles is perceptie: ik was geneigd te denken dat emaille vooral een lagere klasse-iets was, maar verre van dat. Bovengenoemde uitzet koste maar liefst f 25,85 in de tijd dat een arbeiders weekloon 7 gulden bedroeg. Wilde je een kleurtje, zoals rood of staalblauw, dan betaalde je maar liefst f 32,95!
Mijn schoonmoeder kocht haar keukenuitzet voor haar trouwen (1957?) in de stad, waarschijnlijk in Meppel. Jammer genoeg weet ze niet meer waar. Het zal een soort warenhuis geweest zijn.
De tijd dat je voor je trouwen (of samenwonen) een hele uitzet aanschafte, is voorbij. Het begint al met op kamers gaan: je krijgt overtollig serviesgoed van familieleden, snuffelt bij de kringloopwinkel, HEMA, de Action en Blokker. En dan is er altijd nog de Zweedse woongigant. Ondertussen verdwijnen de zelfstandige winkeltjes met huishoudelijke artikelen. Smit in Winschoten, De Klomp in Groningen, noem maar op. Hoe jammer is dat?
Om op het emaille terug te komen; in de jaren 70 was het bekeken. Nieuwe materialen verdrongen het emaille: hittebestendig glas, RVS en aluminium. Toch blijft emaille populair om haar decoratieve waarde. En ondanks mijn goede voornemens (niet nog meer spullen!) heb ik laatst nog wat nieuws gekocht.
Alles wat een nog functie heeft mag blijven, de rest gaat weg. Per saldo ietsje meer ruimte, hoera!
Vraag de generatie boven je eens naar hun herinneringen met keukenemaille. Als dat nog kan, tenminste. Je hoort nog eens wat.
bron: Digibron.nl
foto's: van Aag zelf
Een aanzienlijk deel komt uit het ouderlijk huis van man: groen, met een gouden randje. Voorraadbussen, een wasbak ( waar mijn schoonmoeder tot ver in de jaren negentig in bleef afwassen, al paste hij niet echt in een moderne gootsteen), schalen, noem maar op.
In Nederland lag de bloeitijd voor emaille keukengerei tussen 1939 en 1955. DRU (van de kachels) was één van de grootste leveranciers.
Er was een standaard keukenuitzet te koop, die bestond uit (ik citeer):
5 pannen,
1 aardappelpan
1 koekepan
1 steelpan
1 fluitketel
1 melkkoker
1 vergiet
1 lepelrek met 4 lepels
1 zand, zeep en soda-rek
1 wasbak
1 zeepbakje + treef
1 theebladenbakje
 |
| nieuw gekocht, zo mooi! |
Vraag eens aan je kinderen wat een treefje is, of wat het nut van zand in de keuken is, en ze staren je waarschijnlijk glazig aan.
Daar was natuurlijk van alles aan toe te voegen. Een broodtrommel bijvoorbeeld.
Heel bekend en nog regelmatig in gebruik is het petroleumstel (er moet alleen even een nieuwe lont in).
De standaard uitvoering was "gewolkt". De oma van mijn vader had die versie in huis. Zijn andere oma had een iets deftiger variant: wit met een blauw randje. Heel chic, en duurder.
Alles is perceptie: ik was geneigd te denken dat emaille vooral een lagere klasse-iets was, maar verre van dat. Bovengenoemde uitzet koste maar liefst f 25,85 in de tijd dat een arbeiders weekloon 7 gulden bedroeg. Wilde je een kleurtje, zoals rood of staalblauw, dan betaalde je maar liefst f 32,95!
Mijn schoonmoeder kocht haar keukenuitzet voor haar trouwen (1957?) in de stad, waarschijnlijk in Meppel. Jammer genoeg weet ze niet meer waar. Het zal een soort warenhuis geweest zijn.
De tijd dat je voor je trouwen (of samenwonen) een hele uitzet aanschafte, is voorbij. Het begint al met op kamers gaan: je krijgt overtollig serviesgoed van familieleden, snuffelt bij de kringloopwinkel, HEMA, de Action en Blokker. En dan is er altijd nog de Zweedse woongigant. Ondertussen verdwijnen de zelfstandige winkeltjes met huishoudelijke artikelen. Smit in Winschoten, De Klomp in Groningen, noem maar op. Hoe jammer is dat?
Om op het emaille terug te komen; in de jaren 70 was het bekeken. Nieuwe materialen verdrongen het emaille: hittebestendig glas, RVS en aluminium. Toch blijft emaille populair om haar decoratieve waarde. En ondanks mijn goede voornemens (niet nog meer spullen!) heb ik laatst nog wat nieuws gekocht.
Alles wat een nog functie heeft mag blijven, de rest gaat weg. Per saldo ietsje meer ruimte, hoera!
Vraag de generatie boven je eens naar hun herinneringen met keukenemaille. Als dat nog kan, tenminste. Je hoort nog eens wat.
bron: Digibron.nl
foto's: van Aag zelf
Geen opmerkingen:
Een reactie posten