Zoals ik al eerder schreef zijn er nog behoorlijk wat boeren actief op Ameland. Moderne bedrijven, die sinds de ruilverkaveling van 1956 voornamelijk langs doorgaande wegen liggen, van oost naar west over het eiland.
De traditionele manier van weiden is een methode die je verspreid door heel Europa (en ook de rest van de wereld) terug ziet.
Het is een nauwkeurige, op seizoenen en voedselbeschikbaarheid afgestemde afwisseling; een regelmatig verplaatsen van de dieren, van de ene wei naar de andere. Er was en is een onderscheid tussen eigen grond (particulier bezit) en gemeenschappelijke weidegebieden.
In Nederland komt het haast niet meer voor; alleen bij wijze van landschapsbeheer. Zo ook op Ameland. Er zijn nog landschapselementen die verwijzen naar de oude tijd, zoals bijvoorbeeld dit veekeringshek. Het hek vormt de grens tussen de particuliere stukken grond in het dorp Ballum, en het open graasgebied buiten het dorp.
Even verderop ligt een reconstructie van een zodendijk, bedoeld om vee op zijn plaats te houden.
Aan de oostkant van het eiland ligt een groot gebied, dat niet voor iedereen toegankelijk is. Voorbij dit bord mag je nog wel wandelen en fietsen, maar links en recht is er prikkeldraad.
Een eindje verderop staat een informatiepaneel.
De tekst luidt als volgt:
Voor u ligt het gebied Het Neerlands Reid van "De Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende Goederen op het Oostereinds Oerd en Neerlands Reid B.V." In de volksmond De Vennoot genoemd.
De beweiding van dit gebied kent een lange historie en gaat terug tot 1662 toen de landerijen ten oosten van Buren als gemeenschappelijke weide in gebruik waren. Het gebruik van deze "Markegronden" was aan strenge regels gebonden en voorbehouden aan de boerenstand van Buren. Drie gekozen rechters zagen toe, dat de regels niet overtreden werden. Het gebied wordt nog steeds volgens de oude regels beweid en onderhouden.
Daar heb je het jongvee. Snuivend aan arm en hand lieten ze zich even lekker op de kop krabben.
Daarna volgt er nog een stukje over overstromingen, de aanleg van een stuifdijk etcetera. Maar ik ben meer geïnteresseerd in de weidegang. Dat de grond gemeenschappelijk werd beheerd, hield niet in dat het gemeenschappelijk eigendom was. Je hebt een recht, niet per definitie een bezit (hoewel dat natuurlijk wel mogelijk is).
Iemand die daar met kennis van zaken over schrijft is James Rebanks. Zelf schaaphouder/herder in Cumbria, waar hij volgens voornoemde eeuwenoude methode (volgens hem misschien wel sinds 5000 jaar) zijn schapen afwisselend in de vallei, dan wel op de Fells weidt, geeft hij een duidelijk beeld hoe mens en landschap met elkaar vervlochten zijn. Lees dat boek! Ook in het Nederlands vertaald (en in het Frans, Duits, Noors, Japans, en ga zo maar door).
Daar ben ik dus naar op zoek: de overeenkomsten in dat grote Noordzeegebied. En behalve dat is het hier gewoon hartstikke mooi.
De traditionele manier van weiden is een methode die je verspreid door heel Europa (en ook de rest van de wereld) terug ziet.
Het is een nauwkeurige, op seizoenen en voedselbeschikbaarheid afgestemde afwisseling; een regelmatig verplaatsen van de dieren, van de ene wei naar de andere. Er was en is een onderscheid tussen eigen grond (particulier bezit) en gemeenschappelijke weidegebieden.
In Nederland komt het haast niet meer voor; alleen bij wijze van landschapsbeheer. Zo ook op Ameland. Er zijn nog landschapselementen die verwijzen naar de oude tijd, zoals bijvoorbeeld dit veekeringshek. Het hek vormt de grens tussen de particuliere stukken grond in het dorp Ballum, en het open graasgebied buiten het dorp.
Even verderop ligt een reconstructie van een zodendijk, bedoeld om vee op zijn plaats te houden.
Aan de oostkant van het eiland ligt een groot gebied, dat niet voor iedereen toegankelijk is. Voorbij dit bord mag je nog wel wandelen en fietsen, maar links en recht is er prikkeldraad.
Een eindje verderop staat een informatiepaneel.
De tekst luidt als volgt:
Voor u ligt het gebied Het Neerlands Reid van "De Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende Goederen op het Oostereinds Oerd en Neerlands Reid B.V." In de volksmond De Vennoot genoemd.
De beweiding van dit gebied kent een lange historie en gaat terug tot 1662 toen de landerijen ten oosten van Buren als gemeenschappelijke weide in gebruik waren. Het gebruik van deze "Markegronden" was aan strenge regels gebonden en voorbehouden aan de boerenstand van Buren. Drie gekozen rechters zagen toe, dat de regels niet overtreden werden. Het gebied wordt nog steeds volgens de oude regels beweid en onderhouden.
Daar heb je het jongvee. Snuivend aan arm en hand lieten ze zich even lekker op de kop krabben.
Daarna volgt er nog een stukje over overstromingen, de aanleg van een stuifdijk etcetera. Maar ik ben meer geïnteresseerd in de weidegang. Dat de grond gemeenschappelijk werd beheerd, hield niet in dat het gemeenschappelijk eigendom was. Je hebt een recht, niet per definitie een bezit (hoewel dat natuurlijk wel mogelijk is).
Iemand die daar met kennis van zaken over schrijft is James Rebanks. Zelf schaaphouder/herder in Cumbria, waar hij volgens voornoemde eeuwenoude methode (volgens hem misschien wel sinds 5000 jaar) zijn schapen afwisselend in de vallei, dan wel op de Fells weidt, geeft hij een duidelijk beeld hoe mens en landschap met elkaar vervlochten zijn. Lees dat boek! Ook in het Nederlands vertaald (en in het Frans, Duits, Noors, Japans, en ga zo maar door).
Daar ben ik dus naar op zoek: de overeenkomsten in dat grote Noordzeegebied. En behalve dat is het hier gewoon hartstikke mooi.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten