woensdag 4 september 2013

Uitgelezen: Anna Karenina (39)

Of je het nu een Canon wilt noemen, Wereldliteratuur, Klassiekers, 100 Boeken die je Gelezen Moet Hebben, iedereen kan wel een rijtje titels opnoemen die onder deze noemers vallen.
Maar, vroeg ik me af, hoeveel mensen kennen die boeken echt? Ik heb in ieder geval een aanzienlijk deel niet gelezen.
Je moet ergens beginnen, dus neem bijvoorbeeld Anna Karenina. Die een affaire heeft met een mooie, jongere man. En dood gaat, iets met een trein toch? Verder kwam ik niet.
Dus middels het Gutenberg project een versie op de e-reader geladen. En lezen maar, elke avond verplicht een stuk.

Anna Karenina gaat voor alles over het huwelijk, het familieleven en de normen en waarden die daar mee verbonden zijn.
De hoofdpersonen en de dingen die ze doen (het lijkt wel GTST):
Anna zelf is getrouwd met een oudere, koele man, Alexei Karenin. Ze hebben samen een zoontje, Sergei.
De broer van Anna, Stiva Oblonsky is ook getrouwd, met de loyale Dolly (Darya), ze hebben kinderen.
Vervolgens is er Konstantin Levy, een grootgrondbezitter, bevriend met Stiva, en verliefd op Kitty Shcherbatskaya, de jongere zuster van Dolly.
En tenslotte: graaf Wronsky, de bloedmooie, jonge cavalerie-officier.
De relaties tussen deze mensen vormen het stramien van het boek. Ze worden verliefd, worden afgewezen of in liefde aanvaard, bezoeken elkaar in de stad en op het land. De sociale mores van de rijke bovenlaag van Rusland uit die tijd wordt nauwgezet beschreven.
Stiva jaagt zijn eigen pleziertjes na, drinkt, gokt, gaat vreemd; zijn huwelijk met Dolly blijft in stand door haar bereidheid de andere kant op te kijken. In wezen wordt dit huwelijk gekenmerkt door bedrog, hypocrisie en opofferingsgezindheid.
Wronsky wordt verliefd op Anna, zij kan hem niet weerstaan en ze beginnen een verhouding. Alexei zegt haar tevergeefs de wacht aan. Anna bevalt van een dochterje (van Wronsky) en sterft bijna. Uiteindelijk verlaat Anna Alexei, zij vertrekt met Wronsky en de baby naar het buitenland. Na enige tijd komen ze weer terug, Wronsky groeit in zijn nieuwe rol als landheer, maar Anna wordt behandeld als een sociale outcast. Ze vereenzaamt en mede door haar drugsgebruik raakt ze haar greep op de werkelijkheid kwijt.
Haar huwelijk functioneerde niet door een gebrek aan liefde, haar relatie met Wronsky mislukt, mede doordat deze niet door de maatschappij wordt geaccepteerd.
Konstantin Levy vraagt Kitty ten huwelijk. Voordat zij trouwen geeft hij haar zijn dagboeken te lezen, zodat er geen geheimen voor haar zullen bestaan (in tegenstelling tot Stiva en Dolly). In hun huwelijk is er wel sprake van liefde, en van een zekere gelijkwaardigheid tussen de partners.

Deze drie (vier) huwelijken worden door Tolstoj tegenover elkaar gezet. Steeds wisselt het perspectief en wordt het verhaal vanuit een dezer hoofdpersonen beschreven.
Er wordt gezegd dat met Konstatin Levy Tolstoj zichzelf verbeeldde, zeker is dat de gedachten en theorieën van Konstantin over landbouwvoering, godsdienst en politiek de stokpaardjes van Tolstoj verwoorden.
Ik las ergens dat "liefde jegens je medemens" een van Tolstoj's leefregels was. Als schrijver vind ik hem vooral onbarmhartig eerlijk. Wat drammerig in zijn ideeën over godsdienst; dat is soms doorbijten. Hard in zijn eindoordeel over Anna, hij vindt duidelijk dat ze geen sympathie verdient, haar dood is ronduit wreed.

Repin: Tolstoj lezend in het bos


Maar wat een boek. Ik kom bijvoeglijke naamwoorden te kort. En ik blijf er maar over nadenken. Bijvoorbeeld: dat Anna waarschijnlijk een postnatale depressie had. Of dat morfine en opium gewoon op het nachtkastje lagen.
En ook, dat er niets anders op zit, ik moet Oorlog en Vrede lezen. Die, geloof ik, drie keer zo dik is. Alsof je de Mont Ventoux gaat beklimmen, zo voelt het. Nou ja, alles op zijn tijd.


De uitieme tip is natuurlijk, dat je zulke dikke pillen ook als luisterboek tot je kunt nemen. Je bent dan wel vaak op Engelse uitgaven aangewezen, voorgelezen door fantastische acteurs.

Beroemd is de Russische bibliotheek:  klik hier
over Tolstoj  valt veel te lezen, het leven van de man zelf was een roman.

Dit artikel onderschrijft precies wat ik bedoel: artikel


Geen opmerkingen:

Een reactie posten