maandag 15 juli 2013

Uitgelezen: Dit zijn de namen (35)

Tommy Wieringa: Dit zijn de namen

Als je tamelijk veel leest en dat jaren volhoudt krijg je vanzelf een relatie met bepaalde schrijvers. Ongezien koop je hun nieuwste werk. Bij anderen wacht je juist de recensies af, omdat je uit ervaring weet dat hun boeken je beurtelings wel en niet bevallen. Dat ligt niet aan de schrijver maar aan jouw persoonlijke makkes. Je kunt zeggen dat sommige schrijvers een zekere mate van krediet hebben verworven.
 Dus toen ik op een kwart van "Dit zijn de namen" was, dacht ik, en waar moet dit nu heen? Maar omdat het om een boek van Tommy Wieringa ging, las ik beleefd en hardnekkig verder. En ik kan nu wel zeggen dat het meer dan de moeite waard was.
Niet te veel verklappen. Zo zit het ongeveer:
Er zijn twee verhaallijnen.
  - een groep mensen wordt een grens over gesmokkeld, hen wordt de juiste richting gewezen: die kant op! en ze beginnen te lopen. Eindeloos door de steppe, ontberingen trotserend tot sommigen er dood bij neervallen.
 - politieman Beg houdt zich staande in de corrupte omgeving van een stadje ergens in een land, waarvan de naam ongetwijfeld eindigt op -stan. Of op -ië. Kazachstan, Turkmenistan, Kirgizië. Wat weten wij van die landen, behalve dat ze onderdeel uitmaakten van de Sovjet-Unie en ergens tussen hier en China liggen?
Eigenlijk bij toeval onmoet Beg een oude rabbi. Dat triggert zijn geheugen: een oud liedje komt bovendrijven en langzaam rijst bij hem het vermoeden dat zijn moeder (en dus hij) joods is. Hij herstelt het contact met zijn zus, gaat in de leer bij de rabbi. Hij is niet langer alleen. Het gevoel ergens bij te horen, een basisbehoefte van elk mens.
Natuurlijk komen die verhaallijnen bij elkaar. De woestijnzwervers komen op een dag aan in de stad van Beg.

Pas op het eind van het boek legt Wieringa het laatste puzzelstukje op tafel. En daarmee valt opeens alles samen, en blijkt de kern van het boek, het basisidee, van een oud-testamentarische schoonheid.
"Dus dat was de bedoeling" dacht ik. Die had ik niet zien aankomen. Dat heeft hij, de schrijver, mooi verborgen weten te houden. Wat briljant. Wat prachtig.
Zo karig is het boek in woorden, zo rijk aan ideeën. "Wieringa is te groot voor Nederland" las ik ergens. Nou, nou. Tikje overdreven? Alsof Nederland te klein en te kleinzielig is voor iemand met een rijke gedachtenwereld. Maar ik begrijp het nu wel. "Wieringa kan de hele wereld aan". Zo zit het.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten